Littekens
Een litteken is een onsierlijk, en vaak gevoelige huidafwijking dat kant ontstaan door ongevallen, operaties, en soms ziektes. Littekens zijn het product van het natuurlijk genezingsproces van de huid. Moment een wond geneest, en de huid herstelt kunnen er littekens ontstaan. De kans op een zichtbaar litteken is afhankelijk van de ernst van de wond. Naast dat littekens niet sierlijk zijn, kunnen er ook andere complicaties optreden zoals;
- Jeuk
- pijn
- Verkleuring van het litteken
- Gewrichten worden beperkt in beweging
Hoe ontstaan littekens?
Littekens ontstaan als gevolg van het genezingsproces van de huid nadat een ongeluk of operatie heeft plaatsgevonden. Littekens ontstaan in de proliferatie- en remodelleringsfase van de wond. Gedurende de proliferatiefase zal nieuw bindweefsel (collageen) worden aangemaakt om het wond gat te dichten. Kenmerkend voor deze fase is een roodachtige en/of verheven litteken. Tijdens de remodelleringsface zal het bindweefsel worden geherstructureerd. Na een succesvol genezingsproces zal het litteken vervlakken, de roodheid verdwijnen en het litteken vervagen. Een wond geneest in 3 fase;
- De ontstekingsfase: Deze fase duurt gemiddeld een to vier dagen vanaf het moment dat een wond is ontstaan. Gedurende deze fase zal het lichaam de wond reinigen om de kans op infecties te verminderen. Het wondgenezingsproces zal tot stand komen, Littekensweefsel en callogeen zal geproduceerd worden.
- De regeneratiefase: Bloedvaatjes, collageen, lymfevaatjes en zenuwen gaan zich in deze fase herstellen. De fase duurt gemiddeld achttien dagen waarna de laatste fase zal plaatsvinden.
- De rijpingsfase: Ongeveer vierentwintig dagen (of langer) na het ontstaan van de wond zal de rijpingsfase tot stand komen. Gedurende deze fase zal er een gezond evenwicht ontstaan tussen de aanmaak en afbraak van callogeen. Het litteken oogt minder rood en voelt oppervlakkiger en soepeler aan.
Soorten littekens
Na de genezing van een wond, kunnen er verschillende soorten littekens ontstaan. De littekens kunnen worden ingedeeld in in vijf soorten:
- Rijpe littekens: Een vlak, lichtgekleurd litteken dat is uitgerijpt. Het litteken zal niet meer vervagen of veranderen.
- Onrijpe littekens: Een rood ogen litteken dat kan jeuken en/of pijn doet. Deze littekens zijn nog niet volledig uitgerijpt en kunnen nog vervlakken en minder zichtbaar worden.
- Hypertrofische littekens: Over het algemeen is dit type litteken dik, gezwollen en kan jeuken en/of pijnlijk zijn. Ook heeft het litteken een rode kleur. Een hypertrofisch litteken ontstaan meestal een paar weken na de verwonding, en kan snel in formaat toenemen. Over tijd zal het litteken minder zichtbaar worden, maar dit proces kan enkele jaren duren.
- Keloïd litteken: Een Keloid litteken kan worden herkent aan de woekering van het littekenweefsel. Het litteken is dik, rood of donker van kleur en ligt onregelmatig op de huid. Het litteken kan ook uitbreiden en tijdens een zwangerschap verergeren. Dit type litteken verdwijnt niet op natuurlijke wijze. Mensen met een getinte huidskleur hebben een grote kans om een keloïd te ontwikkelen.
- Astrofisch litteken: Dit type litteken ontstaat wanneer het genezingsproces van de huid wordt verstoord. Het gevolg is dat er onvoldoende nieuw weefsel wordt geproduceerd. Het gevolg is dat het lijkt alsof er kleine ‘putjes’ in de huid zitten. Astrofische littekens zijn klein, rond en liggen meestal verzonken in de huid.
Behandeling littekens
Er zijn verscheidene manieren hoe een huidtherapeut (en soms ook een bevoegde schoonheidsspecialiste) littekens kan behandelen, enkele zijn;
- Medische camouflage
- Massagetechnieken
- Medische/chemische peelings
- Rood/blauw lichttherapie